Interessante keuze voor het affiche-beeld van dit zeer interessante dans-drieluik : het werk "Entrance Gate" van de Antwerpse kunstenaar Koen van den Broek (°1973) En inderdaad : twee van de drie opgevoerde werken van vanavond zijn niet alleen iconische mijlpalen in de moderne dans van de twintigste eeuw, maar zijn dan ook nog tevens creaties van twee inspirerende vrouwen, die aldus bij wijze van spreken de poorten hebben openzet voor vele anderen. Zoals bijvoorbeeld voor de derde choreografe die vanavond aan bod kwam. Nu het danspubliek quasi jaarlijks nieuwe producties van pakweg Ultima Vez, Rosas of Les Ballets C de la B te zien krijgt en gaandeweg hun danstaal voor lief neemt, is het fijn om terug te keren naar fundamenteel bronmateriaal, om met open mond vast te stellen dat het vroeger misschien écht wel beter was. Drie sterke stukken van drie boeiende vrouwen.
* * * * * * * * * * *
Er werd afgetrapt met misschien wel de meest iconische dans-uppercut die ooit op de planken werd gebracht : het in 1978 gecreëerde "Café Müller" van Pina Bausch (1940-2009). De lege stoelen, de wanhoop, de eenzaamheid, de hunkering naar aanraking en het telkens weer mislukken ervan, het semi-comateus ronddolen op de bühne, de muziek van Henry Purcell, het spel van omhelzen en afstoten op het randje van het agressieve, ... : hier kun je niet naar kijken zonder een krop in je keel te krijgen. Dit meesterwerk mocht nu voor de eerste keer op de planken gebracht door een ander gezelschap dan Bausch' Tanztheater Wuppertal. Vier dansers van de oorspronkelijke cast stonden de dansers van Ballet Vlaanderen bij om zich dit stuk volledig eigen te maken, wat duidelijk zijn vruchten afwierp. Zeer intense vertolkingen van een zeer intens stuk.
* * * * * * * * * *
In het tweede stuk ging het er heel wat traditioneler aan toe. Niet verwonderlijk als je weet dat "Chronicles" al in 1936 in première ging. Maar de maakster van dit stuk was niet de minste : Martha Graham (1894-1991) wordt niet voor niets beschouwd als de grondlegster van de moderne dans. Ze veegde haar voeten aan de grondbeginselen van het klassieke ballet en ging de meer expressionistische toer op. Gedaan met alleen nog op spitzen rechtstaand te dansen : ook grondoefeningen en blote voeten doen hun intrede. "Chronicles" is opgevat als een driedelige aanklacht tegen het opkomende fascisme en de dreigende oorlog, op muziek van de Amerikaanse componist Wallingford Riegger. Het openingsstuk is een solo-dans (een opvallende rol voor Aki Saito) die de onvermijdelijke oorlog met de nodige treurnis in de ogen kijkt. In het tweede deel wordt ze vervoegd door een groep dansers, die symbool staan voor een hoop verschoppelingen of kanonnenvlees. Maar in het laatste deel marcheert die groep zegezeker en hoopvol de toekomst tegemoet. Het was mijn eerste kennismaking met iets wat meer op 'klassiek' ballet leek (hoewel het er tegelijk een stijlbreuk mee was). Vooral de laatste groepsscènes waren een lust voor het oog en riepen echo's op aan de Duits-expressionistische stijl van de jaren '20.
* * * * * * * * * *
Tja, de verantwoordelijkheid krijgen om je eigen stuk te creëren om opgevoerd te worden na zo'n twee klassiekers, is geen kleine opgave. Maar de Belgisch-Colombiaanse choreografe Annabelle Lopez Ochoa ging de uitdaging aan. 'Ecdysis' is de wetenschappelijke term voor het proces van vervelling, zoals dat bijvoorbeeld bij slangen voorkomt. Een proces dat Lopez Ochoa transponeert naar de transformatie die vluchtelingen noodgedwongen moeten ondergaan om te kunnen floreren in een nieuwe leven en een nieuwe omgeving. Voor een nagelnieuwe productie was de danstaal opvallend sober en klassiek (met de mohawk-kledij en de sobere podium-aankleding als meest in het oog springende factoren). Opnieuw een mooie hoofdrol voor Aki Saito temidden van gevarieerde groepschoreografieën en op muziek van de Poolse componist Henryk Górecki. En uiteraard - hoe kan het anders - is op het einde de transformatie compleet en kunnen de dansers hun stekelige pakjes van zich afschudden. Thematisch en qua stijl was deze Ecdysis duidelijk zwaar schatplichtig aan Martha Graham. Voorwaar geen slecht voorbeeld, maar toch niet van hetzelfde niveau. En zo was vanavond eigenlijk "Café Müller" de vreemde - maar nog altijd meest verbluffende - eend in de dans-bijt.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten